12 آبان 1381 روزنامه شرق
بهمن احمدی‌امویی
در حالی که عراق تا پایان سال 2003 به عنوان بزرگ‌ترین منطقه آزاد تجاری جهان شناخته شده و پیش‌بینی می‌شود این شرایط در سال 2004 میلادی هم تمدید شود، صنعت خودروسازی ایران کمترین امیدی برای حضور در این بازار ندارد.
دولت منتخب شورای حکومتی عراق اعلام کرده که تا پایان سال 2003 ورود و خروج هر کالایی بدون کمترین عوارض و تعرفه‌های گمرکی آزاد است و این فرآیند کوچک‌ترین سیستم کاغذبازی هم ندارد. برخی از کارشناسان نیز بر این باورند که شرایط موجود در سال 2004 میلادی نیز تمدید خواهد شد.
در حال‌حاضر ترافیک شدید در تمامی مبادی ورودی به شهرها و به ویژه بغداد وجود دارد و این ترافیک هر روز هم گسترده‌تر می‌شود. مهم‌ترین دلیل آن نیز ورود تعداد بسیار زیادی انواع خودرو به این کشور و به ویژه بغداد است. خودروهایی با پلاک‌هایی از اردن، کویت، عربستان سعودی و پلاک‌های موقت. عراقی‌هایی که سال‌ها بود به دلیل خشونت ناشی از حکومت صدام از کشور خود گریخته بودند، اینک روانه عراق شده‌اند. همه آن‌ها با خود دلار پرارزش و با قدرت خرید بالا، تجهیزات پیشرفته مناسب با کار و حرفه خود و همچنین خودروهای مدل بالا آورده‌اند. این را در هر خیابانی می‌توان دید. صرافی‌هایی که در سر هرکوچه و خیابان تا زمانی که امنیت آن‌ها تامین شده است باز هستند و خودروهای مدل بالایی که ساعت‌ها در صف خرید بنزین دولتی به لیتر 15 تومان، متر به متر جلو می‌روند.
در بازاری که BMW مدل 1998 به قیمت چهارهزار دلار، فولکس واگن مدل 1999 حدود دو هزار دلار، تویوتای ژاپن مدل 2000 به قیمت سه هزار دلار و اوپل مدل 93 و 94 به قسمت 2500 دلار خرید و فروش می‌شود، جایی برای خودروهای ساخت ایران وجود ندارد. اگر چه آن‌ها اظهار می‌کنند که توانایی ساخت و تولید انبوه مدل‌های جدید از خودروهای اروپایی را با کمک و شراکت تولیدکنندگان اروپایی دارند. اما واقعیت این است که قیمت‌های بسیار بالا و کیفیت غیرقابل رقابت با انواع خودروهای خارجی جایی برای حضور تولیدات ایرانی در این بازار نگذاشته است.
البته می‌توان در بین جاده‌هایی که به سمت مرزهای شرقی عراق پیش می‌روند هراز چندگاهی خودروهای وانت نیسان ساخت ایران را دید. اما آن‌ها یا ایرانی‌هایی هستند که برای آوردن کمک‌های بین‌المللی از ایران آمده‌اند و یا عراقی‌هایی که از ایران آمده‌اند برای اطمینان از بهبود شرایط تا بازگردند و خانواده را با خود بیاورند.
این روزها در عراق یکی از شغل‌های پردرآمد خرید و فروش خودرو است. تقریبا از هر 10 عراقی دو نفر روز خود را در یکی از این نمایشگاه‌های معامله خودرو به شب می‌رسانند.
خیابان منصور هم در زمان صدام و هم اینک بهترین و شیک‌ترین خیابان بغداد شناخته می‌شود. اکثر مردم پولدار بغداد در اطراف این خیابان زندگی می‌کنند و لوکس‌ترین خودروهای ارزان قیمت را هم می‌توان در این خیابان دید.
محمدصالح حمید 35 ساله که در یکی از نمایشگاه‌های خودرو خیابان منصور کار می‌کند، می‌گوید: هر عراقی بستگانی دارند که یا در اروپا و آمریکا زندگی می‌کنند و یا در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و ایران. حالا و پس از صدام همه آن‌ها راهی عراق و بغداد شده‌اند و البته با یک خودروی مدل بالای ژاپنی و آمریکایی.
امروزه بزرگ‌ترین معضل شهر بغداد ترافیک، نبود پلیس راهنمایی و رانندگی به اندازه کافی و کار نکردن هیچ کدام از چراغ‌های راهنمایی به دلیل نبود برق در خیابان‌هاست. در گرمای تمام شدنی آخرین روزهای مهرماه گاه تا بیش از 15دقیقه در پشت یک چراغ راهنمایی که کار نمی‌کند گرفتار می‌شوید و باید منتظر بود تا چند نفر از رانندگان خودشان پیاده شوند و کمک کنند تا ترافیک روان شود.
بدترین مسیر ترافیکی در مسیرهای جنوبی بغداد به طرف شهرهای کربلا و نجف است. در این‌جا آمریکایی‌ها یک پل مهم را در زمان جنگ بمباران کرده‌اند و حالا بخشی از آن پل را که تخریب شده با یک پل فلزی ترمیم کرده‌اند. اما با عرض بسیار کم که تنها یک خودرو می‌تواند عبور کند. هرکس می‌خواهد به طرف جنوب برود باید یک ساعت بیش از زمان معمول همیشه راه بیفتد.
خودروهایی با فرمان در سمت راست در میان خودروهای دیگر از میان گردوغبار رد می‌شوند تا زودتر از پل عبور کنند. کامیون‌های مملو از بار و یکی دو تانک غول‌پیکر آمریکایی که در وسط جاده متوقف شده‌اند و چند سرباز در پشت تیربارهای آن آماده عمل هستند به این پیچیدگی می‌افزایند.
